Kollajen; tendon, ligament ve kemik yapısındaki başlıca proteindir ve tüm proteinlerin yaklaşık %30’unu oluşturur. İnsanlarda kollajeni kodlayan 40’dan fazla gen tanımlanmıştır ve 28’den fazla kollajen alt tipi vardır. Yani her kollajen her durumda iyi gelmez ve ihtiyacınıza göre sağlığınızı destekleyici formlarını kullanmak önemlidir. Kollajen tüm vücudumuzda yer alır. Cildimizde, saçımızda, kemiklerimizde, tendonlarımızda, kıkırdaklarımızda, gözlerimizde, damar yapımızda, iç organlarımızda ve sindirim sistemimizde yaygın olarak bulunur.
Cildimiz yaşlanma belirtilerinin en çarpıcı olarak göründüğü organlarımızdan biridir. Yaşlanma ile birlikte ciltte kırışıklıklar, renk değişiklikleri, lekelerin artması, elastikiyet kaybı, kuruluk, sarkmalar gibi bulgular ortaya çıkmaya başlar. Bunun temel nedeni cilde gerginliğini, elastikiyetini ve nemliliğini veren başlıca maddeler olan kollajen ve hyalüronik asit üretiminin yaşla birlikte azalmasıdır. Yaş almanın yanında güneş ışınlarına maruz kalma, çevre kirliliği, sigara veya benzeri tütün ürünlerine aktif veya pasif olarak maruz kalmak, sağlıksız beslenme, hormonal değişiklikler, diyetteki eksiklikler ve genetik yatkınlıklar da kollajen ve hyalüronik asit kaybını artırmaktadır.
Yapılan çalışmalar; dışarıdan kollajen ve hyalüronik asit desteği almanın bu süreçte olumlu etkiler gösterebileceğini ortaya koymaktadır. Ancak alınacak destekteki miktarların ve madde formlarının kritik önemi vardır. Bu desteklerdeki içerik miktarlarının diğer organlarımıza zarar vermeyecek güvenli ve yeterli miktarda olması, madde formlarının ise bağırsaklardan emilimi mümkün olan ve emilim oranı en yüksek formda olması tercih edilmelidir. Kollajenler protein yapısında maddelerdir; günlük protein alımının fazlası böbreklerden atılmaktadır. Günlük ihtiyacımızdan daha fazla miktarlarda protein aldığımızda bu proteinin kullanımı mümkün olmaz ve atılması gerekir. Bu noktada yüksek protein alımı böbreklerimiz için önemli bir yük teşkil etmekte ve risk oluşturmaktadır. Öncelikle Tip 2 kollajene bakalım:
Eklemde kıkırdak yapısının sağlamlığı ve stabilitesi için çok önemlidir. Kemik, kas, eklem dokuda yenilenme ve tamir süreçlerine olumlu katkılarda bulunduğu gösterilmiştir. Yeni kemik üretimini uyarmaya yardımcı olur. Tip II kollajen içeren gıdaların tüketilmesinin kırıklar sonrası iyileşme sürecinin hızlanması, kemik erimesinin yavaşlatılması gibi süreçlerde olumlu katkılarının olabileceği klinik olarak görülmüştür.
Bunların yanında saç, cilt, tırnakların yapısında yer alan ve bu yapıların sağlıklı durumda kalmasına yardımcı olan Tip 2 kollajen, cildin normal elastikiyetinin korunması, yaşlanmayla birlikte görülen kırışıklıkların renk değişikliklerinin azaltılması, saç ve tırnak sağlığının korunmasında da etkilidir. Tip 2 kollajen ayrıca protein içeren gıdaların tüketilmesi metabolizmayı hızlandırıp tokluk hissi yaratarak kilo kontrolünde yardımcı olabilirken, diğer yandan kollajen protein bağışıklık sistemini de düzenlemektedir. Diyete kollajen içeren gıdaların eklenmesi, kollajen içindeki amino asitler sayesinde hücresel sağlığı ve doku büyümesini destekleyerek bağışıklık sisteminde çeşitli nedenlerden oluşabilen sızıntıyı kapatır.
Son olarak kollajen içeren takviyelerin kullanılması damar elastikiyetinde önemli iken, protein dengesine katkıda bulunarak kalp-damar sağlığının korunmasında olumlu etkiler sağlamaktadır.
Tip 1 ve Tip 3 kollajen daha çok cildimizde, saçlarımızda, kemiklerimizde, kaslarımızda, göz küresinde yaygın olarak bulunur. Cilt dokusunun kuru ağırlığının neredeyse %80’i kollajenden oluşmaktadır. Hyalüronik asit ise cilt altı bağ dokuda kollajenle birlikte yer alan ve su tutarak cildin nemliliğini ve gerginliğini sağlayan polisakkarit yapısında bir maddedir. Cildin yanı sıra eklem boşluklarındaki sıvılarda, göz küremizde, damarlarımızın çeperlerinde, kaslarımızda da yaygın olarak bulunur.
Tip 1 kollajen vücutta en fazla miktarda bulunan kolajen çeşididir. Vücudun parçalarını oluşturan eozinofilik liflerden oluşur. Organlar, bağlar, tendonlar ve ciltte bulunan Tip 1 kolajen kemikleri destekler, cilde gerginlik ve elastikiyet verir, dokuları bir arada tutar ve yaraların iyileşmesine yardımcı olur.
Tip 3 kollajen ise organlarımızı ve cildimizi oluşturan hücre dışı matrisin ana bileşeninden oluşmaktadır. Kalp ve kan damarları ile kas dokusunu oluşturmada önemli bir destekleyici olan Tip 3 kolajen, cildin esnekliğini ve sıkılığını korumasında ve kasların, arterlerin ve organların yapısını desteklemede yardımcıdır.
WhatsApp Erişim