Gündemimiz: Kilo Vermek

Şu aralar birçok kişinin ortak derdi, Covid-19 nam-ı diğer korona virüs. Pandemiden dolayı toplumsal olarak gerek sağlık, gerek sosyal, gerek ekonomik açısından bir hayli etkilendik. Birçoğumuzu etkileyen bir diğer konu da evde kaldığımız süre içerisinde aldığımız fazla kilolar. Çok sükür, salgını kısmen de atlattık, atlatacağız da.

Sahip olduklarımızın kıymetini bir kez daha hatırladığımız bugünlerde,  yeni hedefler belirliyoruz kendimize. Malum önümüz yaz . Eski günlerde ki gibi deniz kıyısında oturmak, yüzmek hepimiz için büyük bir özlem. Salgın süresince biriktirdiğimiz kilolar, sağlık sorunlarını ve  kozmetik kaygıları da beraberinde getirmekte. Bu nedenle de kısa sürede etkin çözümler peşinde koşulmakta. Fazla olan bir kaç kilodan doğru bir taktik ve biraz gayret ile kurtulmak mümkün ancak çok daha önemli olan bir sorun var:  Obezite.

Tüm dünyanın başına bela olan bu hastalık artık ülkemiz için de çok önemli bir sağlık sorunu. Konu ile ilgili,  bilim insanları sayısız araştırmalar yapıyor, toplantılar düzenliyor. Yapılan araştırmalar, çok önemli bir başlığı gündeme taşıdı:  Kahverengi yağ dokusu. Bu dokunun metabolizma üzerine etkili olduğu ve obezitenin tedavisinde kullanılabileceği gerçeği çok güncel bir konu. Yağlanmak ve kilo kontrolü. Tezat bir ilişki gibi gözüküyor değil mi? İlginizi çekti ise; buyurun o zaman konunun detaylarına.

Kahverengi Yağ Dokusu

Vücuttaki normal beyaz yağ dokusundan farklı olan kahverengi yağ dokusu, kış uykusuna yatan hayvanlarda ve soğuk iklimlerde yaşayan farelerde çok miktarda bulunmakta. İnsanlarda ise,  boyunda ve göğüs kafesi içerisinde bir miktar mevcut. Bu dokunun özelliği metabolizma hızının yüksek olması.  İçerdiği mitokondri adı verilen enerji santralleri sayesinde, uyarıldığında fazladan 500 kalori  yakılıyor. Kış aylarında ve soğukta daha aktif. Soğuk ülkelerde yaşayanlarda miktarı daha fazla olan kahverengi yağ dokusunun kök hücre tedavileri ile  miktarının ya da çalışma hızının artırılması obezite tedavisinde önemli bir rol oynamakta.

Bu konular bilim insanların çalışma sahasına girmekte. Kendi başınıza kahverengi yağ dokunuzu arttıramayacağınıza göre, sizler kilo kontrolü için neler yapabilirsiniz, gelin  birlikte değerlendirelim.

Kilo Kontrolünün Püf Noktaları

• Aldığınız kalori yaktığınızdan fazla ise kilo almanız kaçınılmaz. Doktor ve diyetisyeninize danışıp, yaktığınız ve ihtiyacınız olan kalori miktarına göre dengeli bir beslenme düzeni şiddetle tavsiye olunur.
• Düzenli ve kaliteli bir uyku, kilo kontrolü açısından çok önemli. Yetersiz ve kalitesiz uyku size tokluk hissini veren leptin hormonunu azaltıyor. Yetmezmiş gibi, acıktığınızı hatırlatan ghrelin hormonunu ise daha çok salgılatıyor. Doymak bilmeyen, sürekli acıkan kişiler için iyi bir uyku şart.  Özen gösterin lütfen.  
• Fiziksel aktivite oranınızı arttırın. Kas hücreleri, yağ hücrelerine nazaran 3 katı daha hızlı metabolizmaya sahip. Dolayısıyla vücudunuzda kas hücreleri çoğaldıkça, metabolizma oranınız da o kadar hızlanıyor. Tempolu yürüyüş en ideal olanı. Hedef günde 10.000 adım.
• Stresle ve depresyonla baş etmeyi öğrenmek zorundayız. Vücut strese maruz kaldığında salgılanan hormonlar, kan şekerini sürekli yüksek tutmaya başlıyor. Bu da aldığınız kalorilerin sürekli yağa çevrilmesi demek. Bilmenizde yarar var.

Son Bir Uyarı

Şu aralar birçok yerde,  3 günde 3 kilo, bir haftada tüm yağlarınızdan kurtulmanız mümkün gibi asılsız ve sağlıksız ürünler ve diyet listeleri sunulmakta. Böyle uygulamalar ile kaybedeceğiniz kilo,  vücudunuzu susuz ve savunmasız bırakarak sizi sağlık açısından çok büyük tehlikelere maruz bırakabilir. Bu tip ürün ve önerilerin mucize gibi sunulmasının tek nedeni, şu an ticari olarak pazarlanabilecek günlerde olunması. Aman dikkat. Bir sonraki yazıda buluşuncaya dek, sağlıklı günler geçirmeniz dileği ile…

Prof. Dr. Deniz Demiryürek

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Başkanı
Tamamlayıcı Tıp Alanlarında Akupunktur, Mezoterapi